Kilka pierwszych ruchów szachowych może zdecydować o wyniku rozgrywki. Z tego powodu bardzo ważne jest zapoznanie się ze znanymi otwarciami i różnymi pułapkami debiutowymi i umiejętne odpowiadanie na ruchy przeciwnika. Co warto wiedzieć na samym początku, kiedy już zaznajomimy się z podstawami.
E4
Najczęściej wykonywanym otwarciem jest właśnie E4. Jego zaletą jest kontrolowanie środka, co więcej ruch ten uwalnia dwie figury (hetman i gońca). Bobby Fischer ocenił ruch 1.e4 jako „Best by test” (najlepszy, sprawdzony). Z drugiej strony, 1.e4 stawia pionka na niebronionym polu i osłabia d4 i f4. Jeśli czarne odpowiedzą ruchem na e5, wynikiem jest gra otwarta.
Co zagrać dalej? Popularnym drugim ruchem dla białych jest 2.Sf3 (goniec na f3) atakowanie pionka królewskiego czarnych, przygotowanie do roszady i przewidywanie przesunięcia pionka hetmańskiego na d4. Najczęstszą odpowiedzią czarnych jest 2. Sc6, co zwykle prowadzi do gry szwedzkiej (3.d4) lub partii włoskiej (3.Gc4).
Obrona sycylijska
Częstą odpowiedzią na E4 jest ruch czarnego piona na C5. Taka obrona nazywa się obroną sycylijską. Czarne przejmują kontrolę nad polem d4 – w ten sposób zaburzają równowagę pozycji i nie pozwalają na postawienie białych na środku szachownicy.
D4 – gra zamknięta
Jeżeli odpowiedzią na 1.d4 będzie ruch czarnych na d5.(a tak najczęściej bywa), rozpoczyna się gra zamknięta. Ruch 1.d4 oferuje te same korzyści dla rozwoju i kontroli centrum, co 1.e4, ale w przeciwieństwie do otwarcia pionów królewskich, gdzie pionek e4 jest niebroniony po pierwszym ruchu, pionek d4 jest chroniony przez hetmana białych. Ta niewielka różnica ma ogromny wpływ na otwarcie. Na przykład, podczas gdy gambit królewski jest dziś rzadko rozgrywany na najwyższych poziomach szachów, gambit hetmański pozostaje popularną bronią na wszystkich poziomach gry.
1.D4 Nf6
Tym razem jeżeli na ruch D4, czarne odpowiedzą ruchem skoczkiem na f4, rozpoczyna się obrona indyjska. Jest to asymetryczna obrona, która wykorzystuje hipernowoczesną strategię szachową. Chociaż indyjskie systemy obronne były promowane w latach dwudziestych XX wieku przez graczy z hipermodernistycznej szkoły, nie zostały one w pełni zaakceptowane, dopóki radzieccy gracze nie pokazali pod koniec lat czterdziestych, że te systemy są dobre dla czarnych. Od tego czasu obrona Indian jest najpopularniejszą odpowiedzią Czarnych na 1.d4, ponieważ oferuje niezrównoważoną grę z szansami dla obu stron.
Drugim ruchem białych zwykle jest 2.c4, atakując większą część środka i pozwalając na ruch Sc3, aby przygotować się do przesunięcia pionka na e4 bez blokowania pionka c. Najpopularniejsze odpowiedzi czarnych to:
- e6,
- g6,
- c5 3.d5 e6,
fot. Pexels.com
D4 czy E4?
Toczący się spór, które otwarcie jest lepsze, czas w końcu rozstrzygnąć. Przede wszystkim to zależy od umiejętności gracza. Możliwe jest wygranie z obu otwarć. Jeżeli szachista lepiej się czuje w danym otwarciu, to powinien nim grać. Nie istnieje żadna przewaga ani żadna wyższość E4.
Statystycznie rzecz ujmując, według chess.com po otwarciu na E4 białe wygrywały 38% partii, 31% czarne i 31% partii zremisowało. W przypadku otwarcia na D4 białe wygrywały 39% partii, 33% czarne, a 28% zremisowało. (stan na grudzień 2020).
Inne otwarcia
Istnieją również mniej popularne otwarcia jak na przykład angielskie (pion na c4) czy nawet polskie otwarcie (pion na c3). Ich nauka na samym początku nie jest zbyt polecana.
W debiucie ważne jest kontrolowanie centrum szachownicy. Daje to przewagę nad innym graczem oraz ze względu na szybki rozwój figur jest najczęściej wykonywanym ruchem jest E4 lub D4. W następnych etapach rozgrywki kontrolowanie centrum ma kluczowe znaczenie między innymi ze względu na ograniczenie ruchów rywala.
